Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, το γνωστό μας Μουντιάλ, είναι ένα κοινωνικό γεγονός. Προσελκύει τοπικά ή τηλεοπτικά πάνω από το 1/7 του σημερινού πληθυσμού της Γης, ακόμα και άτομα ή ομάδες ατόμων που παραδοσιακά ή βάσει κουλτούρας δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο, π.χ. το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών.

Αν δει κανείς όλο το σενάριο, μια ποδοσφαιρική διοργάνωση τέτοιου βεληνεκούς διαφέρει από κάθε άθλημα. Ουδεμία σχέση με το γεγονός ότι το ποδόσφαιρο είναι πιο δημοφιλές από άλλα. Είναι ξεκάθαρο όμως ότι το marketing που έχει μπει στο ποδόσφαιρο, έχει αλλάξει το ίδιο το άθλημα, δημιουργώντας super stars και άρα όλα τα παρελκόμενα αυτών, όπως το lifestyle, show business, μόδα, υπέρογκα ποσά να δαπανώνται κλπ. Εκ των παραπάνω, το ποδόσφαιρο μπορεί να συνεχίζει να παίζεται αρχικά σε αλάνες, όμως το όνειρο του πιτσιρικά είναι να γίνει Μέσι και Ρονάλντο. Γύρω από το όνομα των οποίων χορεύουν δισεκατομμύρια, μοντέλα, φήμη, ζωή παραμυθένια.

Στο αποκορύφωμα των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων, το Παγκόσμιο Κύπελλο αποτελεί ένα show εντός και εκτός γηπέδων. Το ίδιο το ποδόσφαιρο μάλλον έρχεται δεύτερο σαν θέαμα, ούτως ή άλλως πριν την φάση των προημιτελικών πλέον, οι αγώνες γίνονται για να ανεβούν στα sites ότι παράξενο έχει γίνει στις εξέδρες ή στους δρόμους των πόλεων που γίνονται οι αγώνες. Οι παρουσίες ημίγυμων μοντέλων, με -το πολύ- την ποδοσφαιρική ενδυμασία της χώρας από την οποία κατάγονται, εξυπηρετούν τους soccer managers και τους marketing managers να ανεβάσουν το κόστος της πραμάτειας τους. Καλλονές που χορεύουν στους ρυθμούς της σάμπα συνήθως ή σε έναν απλό ρυθμό καραμούζας, απλά αφήνουν τα ενσταντανέ των αγώνων να τα δούμε σε επανάληψη στις τηλεοπτικές εκπομπές, μαζί με τα γκολ! Οι τηλεοπτικές εκπομπές από την άλλη, έχουν άλλους ρεπόρτερς στην εξέδρα, άλλους στο γήπεδο και κάποιον παρατημένο και μόνο sportcaster να προσπαθεί να περιγράψει. Και να περιγράψει ότι δείχνει ο σκηνοθέτης! Οι δημοσιογράφοι του έντυπου τύπου να καταγράφουν διευθύνσεις instagram των μοντέλων, στο περιθώριο μιας μικρής ποδοσφαιρικής ανάλυσης. Τα πρακτορεία μόδας, επίσης κάνουν το κομμάτι τους, με διάφορες "out of the line" επιδείξεις, οι εταιρείες αθλητικών ειδών υπογράφουν σε περήφανα στήθη και μηρούς τη νέα collection τους.

Ο Μέσι κι ο Ρονάλντο, κάπου εκεί στο χόρτο του γηπέδου, προσπαθούν να είναι πάντα οι καλύτεροι, να αποδείξουν γιατί αυτή η γενιά τους διάλεξε και τους έστρωσε στα πόδια τους το παραμύθι. Πρόσφατα ο Ρονάλντο έχριζε διαδόχους του για την επόμενη γενιά. Δίπλα σε αυτούς κάποιοι συμπατριώτες συμπαίκτες τους, προσπαθούν να ανεβάσουν το κασέ τους, οι μεταγραφές παίρνουν και δίνουν αμέσως μετά το Μουντιάλ. Θα φτάσουμε στο τέλος, μέσα Ιουλίου, κάποια συνήθης ύποπτη χώρα θα πανηγυρίσει, οι πρωταγωνιστές θα ξαμοληθούν στα περήφανα στέκια του διεθνούς jet set, πριν την έναρξη της επόμενης ποδοσφαιρικής περιόδου. Εκεί θα δέχονται προτάσεις που θα τους κάνουν οι Managers τους, στους ρυθμούς των δυνατών hits που θα παίζουν τα beach bars στη Μύκονο, στην Ibiza ή στη Palma De Majorca.

Ο απόηχος ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι σήμερα το σπουδαίο σημείο για τους ποδοσφαιριστές, ο απόηχος ακόμα και του παρασκηνίου ή μάλλον αυτού καλύτερα. Και η μουσική δίπλα στο Παγκόσμιο Κύπελλο, κάθε ένα έχει το τραγούδι του και πολλές φορές περισσότερα από ένα. Το Official Promo του Mundial Russia 2018 εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=uC14iKFNwIc, ενώ και το τραγούδι με τίτλο «Live it up» βάζει τους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους (και μη) σε ρυθμούς Παγκοσμίου Κυπέλλου μιας και είναι το επίσημο τραγούδι της διοργάνωσης. ο Nicky Jam, μαζί με τον πασίγνωστο ηθοποιό Γουίλ Σμιθ, αλλά και την Κοσοβάρα τραγουδίστρια Era Istrefi δίνουν τον ρυθμό. Η παραγωγή του τραγουδιού που μας ταξιδεύει στη Μόσχα είναι σε παραγωγή του DJ και στιχουργού Diplo https://www.youtube.com/watch?v=eAkhEMBwqRY.

Εν τέλει σε ένα Mundial θα συναντήσουμε τα πάντα, πολιτισμούς, λαούς, ρατσισμό, πανηγυρισμούς, κόντρες, φανατισμό, πασαρέλα, διαφήμιση. Όλα τα στοιχεία μιας σημερινής κοινωνίας, που ζει γύρω από το προϊόν και την κατανάλωση. Εξ ου και το καημένο το ποδοόσφαιρο που κάποτε ματώναμε τα γονατά μας για να κερδίσουμε, να μας δει κάποιο κορίτσι και να ασχοληθεί μαζί μας, η ρομαντική πλευρά της ιστορίας. Και έμεινε ρομαντική ίσως μέχρι τον απόλυτο ποδοσφαιρικό αλήτη, τον Αρμάντο Ντιέγκο Μαραντόνα, τον Γκάλη του ποδοσφαίρου για δικές μας αξίες, αλλά και αυτόν που είχε και το "χέρι" αλλά και το "πόδι" του Θεού και μάλιστα τα κατέδειξε εμφανέστατα στον ίδιο αγώνα, στις 22 Ιουνίου 1986 εναντίον της Αγγλίας. Ακόμα και τότε, που οι δύο αυτές χώρες είχαν πολιτική εχθρότητα λόγω των νησιών Φόκλαντ, το ποδόσφαιρο ακόμα κέρδιζε. Ο Ντιεγκίτο ήταν ο ένας και μοναδικός, όσο κι αν αμφισβητήθηκε. Πλάι του συγκριτικά οι μεγάλοι της ιστορίας Πελέ, Κρόιφ και ίσως κάποιοι άλλοι. Ακόμα κι αυτοί ήταν μεγάλοι με τον τρόπο τους. Ο Κρόιφ υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία και ως ποδοσφαιριστής και ως κοινωνικό πρόσωπο, με τις απόψεις του. Και αργότερα ως προπονητής, δημιούργησε την Μπαρτσελόνα που για χρόνια θαυμάζει το παγκόσμιο ποδόσφαιρο μέχρι και σήμερα, ήξερε λοιπόν "μπάλα". Για τον Πελέ έχουν γραφτεί πολλά, δεν αμφισβητείται το ταλέντο του. Η ιστορία όμως δείχνει ότι γύρω του έπαιζε ένας στρατός ταλέντων, από τον Ριβελίνο, τον Ζαιρζίνιο, τον Τοστάο, ένας κι ένας όλοι σε κάθε θέση, αλλά κι ο ίδιος μάλλον υπήρξε το πρώτο μεγάλο marketing big thing των εποχών. Ο Μαραντόνα, μετά το 1986, πήγε σε μια πόλη και την έκανε μεγάλη όντας δεύτερη και όχι τόσο μεγάλη ποδοσφαιρικά, τη Νάπολι. Ένας λαός ολόκληρος αντιμετώπισε σαν Θεό τον Ντιέγκο, με τα τόσα χούγια του και τα τόσα στραβά του. Όμως κάθε πάσα, κάθε σουτ, κάθε ενέργειά του ανάσταινε κι έναν Ναπολιτάνο. Το ίδιο το 1986, ο ίδιος δημιούργησε καριέρες σε πολλούς από εκείνη τη Εθνική Αργεντινής, δεν ξεχνιέται το 3-2 επί της Γερμανίας στον τελικό, το τρίτο γκολ του Μπουρουσάγκα, πάρε βάλε του Ντιέγκο. Δεν είμαι ο ειδικός επί αυτών των θεμάτων, αλλά αγαπώ πολύ το ποδόσφαιρο και έχω συγκινηθεί με περίτεχνες ενέργειες, έχω νιώσει πολύ όμορφα σπαταλώντας το χρόνο μου να δω μια στιγμή ενός αγώνα.

Δόξα και τιμή λοιπόν στον Zabivaka, τη μασκότ του Π.Κ. της Ρωσίας 2018! Ας απολαύσουμε αν είναι δυνατόν το καλύτερο Π.Κ. και ας μην είναι και η Ελλάδα μας εκεί, σύντομα θα ξαναβρεθεί κι αυτή εκεί που διακιωματικά ανήκει!

Κώστας Προβατάς

Ο Μποτιτσέλι φαντάστηκε την «Κόλαση» από την «Κωμωδία» του Δάντη (τη «Θεία Κωμωδία» όπως την κατέγραψε τελικά ο Βοκάκιος), σαν έναν αναποδογυρισμένο κώνο 9 επιπέδων και ενός κεντρικού σημείο στο τέλος: Το βαθύτερο σημείο του Άδη, το κέντρο της Γης, όπου τιμωρούνται ανηλεώς από τον γίγαντα Εωσφόρο ο Ιούδας αλλά και οι Βρούτος και Κάσσιος, προδότες του Ιούλιου Καίσαρα. Οι αρχιπροδότες της Ιστορίας, μασιούνται αιώνια στο στόμα του Σατανά, ο οποίος στην περίπτωση του Ιούδα, τον είχε κυριεύσει (Κατά Λουκά Ευαγγέλιο).
ΕικόναImage
Η «Θεία Κωμωδία» ήταν στη βάση της μια αναφορά στην πολιτική κατάσταση της Ιταλίας, γραμμένη από έναν εξόριστο συγγραφέα, με σαφή ελπίδα την κοινωνική πια Αναγέννηση του κόσμου του εκείνη την εποχή. Μέχρι εδώ όλα καλά, δεδομένου ότι οι προδότες του Καίσαρα έχουν καταγραφεί στην ιστορία της Ρώμης και της Ιταλίας γενικότερα, ως οι μεγαλύτεροι προδότες στους αιώνας τους άπαντας. Ήταν εύκολη η απόφαση να συμπεριληφθεί ο πλέον μισητός άνθρωπος σε όλη την Ιστορία, ο προδότης του Θεανθρώπου, Ιούδας, μάλλον με σκοπό να αποφύγει άλλα προβλήματα αλλά και με τη λογική αυτή ακριβώς: πως δεν υπάρχει πιο μισητό πρόσωπο.
Ο Ιούδας υπήρξε τραγική μορφή στην Ιστορία, από όποια πλευρά κι αν έχει προσπαθήσει να τον αποτυπώσει κάθε συγγραφικό χέρι. Ένα έξοχο παιδικό ποίημα του Δραμινού λογοτέχνη Δημήτρη Μανθόπουλου γράφει για το φιλί του Ιούδα:
“Αυτό ‘ναι το φιλί το πιο ακριβό, αφού κοστίζει έναν ολάκερο θεό”.
Το μόνο σίγουρο είναι πως ο Ιούδας το πλήρωσε ακριβά το φιλί που έδωσε. Εδώ που τα λέμε δεν ήταν ένα απλό φιλί. Πήρε τόσες προεκτάσεις, γνώρισε ένα σωρό εκδοχές, δημιούργησε αμέτρητες αντικρουόμενες απόψεις… Μπορεί να μοιάζει απλή η ιστορία του αλλά μόνο απλή δεν είναι. Και εν πάσει περιπτώσει, είναι το μοναδικό φιλί που άνοιξε νέους ορίζοντες στο… φίλημα. Πολύ απλά να τοποθετήσουμε εδώ το βιβλίο της Μάιρας Παπαθανασοπούλου, «Ο Ιούδας φιλούσε υπέροχα», οποία αντιπαραβολή λοιπόν!
Σκέφτομαι την πρακτική (και πολιτική) πλευρά του ζητήματος. Ποιος πιστός θα συμμετείχε ψυχή τε και σώματι στα Μυστήρια της Εκκλησίας γνωρίζοντας πως στη μέλλουσα ζωή, στον Παράδεισο, θα βρίσκεται δίπλα στον Ιούδα, που έκανε το μεγαλύτερο παράπτωμα όλων των εποχών; Μια τόσο μεγάλη φιλευσπλαχνία του Θεού, που τον κάνει να δέχεται στον Παράδεισο ακόμα και τον Ιούδα, θα λειτουργούσε αποτρεπτικά και θα απομάκρυνε τον κόσμο από τη χριστιανική πίστη. Αναγκαίος λοιπόν ήταν ο εξοβελισμός του Ιούδα στην Κόλαση, έστω και αν μετάνιωσε πραγματικά. Και στο κάτω κάτω όχι και τόσο άδικος. Η μεταμέλεια συνήθως δε σημαίνει και παραγραφή των πεπραγμένων, σημαίνει ίσως μειωμένη ποινή. Για τη Θεία Δικαιοσύνη όμως ποια θα ήταν μειωμένη ποινή; Μέση λύση δεν υπάρχει, εκτός του «Καθαρτηρίου» του Δάντη, που βεβαίως υπάρχει σαν συγγραφική αποτύπωση μιας λογικής, της Θεϊκής φιλευσπλαχνίας και τίποτε παραπάνω. Να γιατί ο Ιούδας καταδικάστηκε να πάει de facto στην Κόλαση. Και επομένως γιατί να αμφισβητηθεί από τον Δάντη; Όταν ο ίδιος καταγράφει τα αβάπτιστα μωρά στον Πρώτο Κύκλο της «Κόλασης», αφού δε θα μπορέσουν ποτέ να προσεγγίσουν τον Παράδεισο.
H πολιτική πλευρά όλων των ανθρωπίνων πράξεων, σε ιστορικές στιγμές τουλάχιστον, θα μπορούσε να πει κανείς ότι καταγράφεται κάπως έτσι, στο πως πρέπει να παρουσιαστεί μια πλευρά των γεγονότων δηλαδή. Χρειαζόταν στ’ αλήθεια ο Ιούδας σε αυτήν την Ιστορία του Θεανθρώπου; Ναι τελικά, έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους, μην το ξεχνάμε αυτό, καθ’ όλη την παραμονή του Χριστού επί Γης. Ακόμα κι όταν ανεβαίνει στο όρος της Γεθσημανή να προσευχηθεί πριν συλληφθεί, για λίγο θα αφουγκραστεί το ανθρώπινο «γιατί»…
Στο «JESUS CHRIST SUPERSTAR”, ο Ian Gillan πρώτος και πολλοί άλλοι μετά, κρατάω και τον πρώτο που ερμήνευσε τον Ιησού στο έργο αυτό, Ted Neeley, έβγαλαν από την ψυχή τους έναν πόνο, μια κραυγή, στο «I only want to know” του Andrew Lloyd Webber. Ο Ιησούς προς τον Πατέρα του:
I'm not as sure, as when we started. Then, I was inspired. Now, I'm sad and tired. Listen, surely I've exceeded expectations, Tried for three years, seems like thirty. Could you ask as much from any other man?
Δεν είμαι σίγουρος, όπως τότε που ξεκινήσαμε. Τότε, είχα εμπευστεί. Τώρα, είμαι λυπημένος και κουρασμένος. Άκου, σίγουρα έχω ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Προσπάθησα για 3 χρόνια και μου μοιάζουν σαν 30. Θα μπορούσες να ζητήσεις τόσα πολλά από κάποιον άλλον άνθρωπο;
Όταν ο Υιός του Ανθρώπου ονομάστηκε ο ίδιος απλά άνθρωπος, τότε ήταν απαραίτητοι οι ρόλοι για να παιχτεί το Θείο Δράμα, ο δε Ιούδας πλάστηκε από τον Θεό για να σηματοδοτήσει και στις επόμενες γενεές τον προδοτικό χαρακτήρα αλλά και το γεγονός ότι στην πιο «Όμορφη Ιστορία του Κόσμου», έχει παίξει τον κακό ρόλο, αυτόν του έδωσαν. Σε όλα τα έργα έτσι γίνεται, το κοινό θυμάται τον καλό Χ και τον κακό Ψ. Στο τραγούδι των Θωμά Μπέκου και Κώστα Ντόλκου, με τίτλο «Το παράπονο του Ιούδα», ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου ερμηνευτικά μας το θυμίζει λέγοντας:
Ήταν να ζήσω, χολή αγαπημένους να ποτίσω
Αυτό είναι όλο, εσύ μου όρισες προδότη ρόλο
Συμμαθητές μου, πιστέψτε με δε μίσησα ποτές μου
Να με λυπάστε, ότι είστε σαν κι εμένα να θυμάστε
Να μ’ αγαπάτε, τη σωτηρία σας σε μένα τη χρωστάτε
Να μ’ αγαπάτε, τη σωτηρία σας σε μένα τη χρωστάτε
Ο ποιητής Σωτήρης Σκίπης θα μας πει στο ποίημά του 'Το φάντασμα του Ιούδα' δια στόματος του ίδιου του Ιούδα που απευθύνεται στους υπόλοιπους αποστόλους, τα παρακάτω λόγια:
Λοιπόν εγώ αν δεν ήμουνα,
Θε νάταν κάποιος άλλος
Μια φορά
Κάποιος από τους δώδεκα να πέσει έπρεπε θύμα.
Στην ταινία του Μάρτιν Σκορτσέζε Ο τελευταίος πειρασμός, η οποία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, το μοναδικό κίνητρο της προδοσίας του Ιούδα ήταν να βοηθήσει τον Ιησού, ως ο κοντινότερος φίλος του, διεκπεραιώνοντας ότι δεν κατάφερε κανένας άλλος μαθητής. Παρουσιάζει τον Ιούδα να πραγματοποιεί αυτό που του ζητήθηκε από τον Ιησού, να τον βοηθήσει δηλαδή να εκπληρώσει το πεπρωμένο του και να σταυρωθεί, κάνοντας τη σημασία του Ιούδα καταλυτική για τα μετέπειτα γεγονότα. Κάπως έτσι παρουσιάζονται τα γεγονότα και στον πάπυρο που ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο πριν περίπου χρόνια, ο οποίος έχει στον επίλογο την ονομασία «Ευαγγέλιο του Ιούδα».
Αναρωτώμενος αν θα μπορούσε να μην πράξει όπως έπραξε, κανείς δε θα το μάθει ποτέ. Μετάνιωσε και αυτοκτόνησε, δεύτερο σφάλμα για τα δεδομένα της θρησκείας, η αυτοκτονία είναι από μόνη της ένα έγκλημα. Η αλήθεια είναι ότι ο ρόλος του είναι πλέον από μόνος του μοναδικός, το φιλί και η προδοσία έχουν καταγραφεί και ως ταυτόσημες πράξεις στα ιστορικά ντοκουμέντα. Ειρωνικό στοιχείο ίσως, Ιούδας στα εβραϊκά σημαίνει «Ο Θεός έχει υμνηθεί», άλλο ειρωνικό στοιχείο επίσης ότι ήταν ο ταμίας των Αποστόλων.
Διαβάζω από το site PRESSROOM: Μεγάλη Πέμπτη, πριν από 1980 χρόνια περίπου, καταβλήθηκε το πιο διάσημο ποσό στην ιστορία της ανθρωπότητας: η αμοιβή του Ιούδα έναντι της προδοσίας στον Ιησού Χριστό.
«Τα «τριάκοντα αργύρια» στα οποία αναφέρεται η Καινή Διαθήκη ακούγονται σαν μικρό ποσό. Και σίγουρα, αν υπολογίζει κανείς ότι με αυτά πουλήθηκε μια ζωή. Ήταν όμως όντως λίγα τα λεφτά; Πόσα άξιζαν, πόσα αξίζουν αυτά τα «αργύρια»; Και: Υπήρχε καθόλου αυτό το νόμισμα; Οι ειδικοί επισημαίνουν πως, αν μπορεί να συγκριθεί το αργύριο εκείνης της εποχής με τα σημερινά νομίσματα, τότε μιλάμε για τριακόσια έως τετρακόσια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί (τότε) με την τιμή ενός Σέκελ της Τύρου. Επομένως, ο Ιούδας εισέπραξε ένα ποσό που μεταφράζεται σε 10.000 ευρώ περίπου. Με αυτά μπορεί να αγοράσει κάποιος ένα μικρό αυτοκίνητο σήμερα»
Φέτος το Πάσχα μας πέφτει 8 Απριλίου, κατά την πιθανότερη εκδοχή για τη «Θεία Κωμωδία», ο Δάντης ξεκίνησε το ταξίδι του για τον Άδη στις 8 Απριλίου του 1300, πριν από 718 χρόνια. Ήθελε να εξορίσει με τη σειρά του στο πυρ το εξώτερον, πολιτικούς διεφθαρμένους και άλλους αλληλοσπαραγμούς που συνέβαιναν στην πατρίδα του. Με τον τρόπο αυτόν λοιπόν, κατέγραψε που θα καταλήξουν οι μεν, οι δε και οι υπόλοιποι. Ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, για να μην τον μπερδεύουμε με άλλους που είχαν ίδιο όνομα, καταγράφεται ως ο έσχατος, ο αιώνια τιμωρούμενος. Μόνο που στην περίπτωση του Δάντη, η προδοσία στο πρόσωπο του Ιησού εξισώνεται με την προδοσία στο πρόσωπο του Ιούλιου Καίσαρα. Νομίζω ότι εδώ αδικείται κατάφορα πλέον ο Ιούδας, είτε μιλημένος ή όχι!

Κώστας Προβατάς