Εκ προοιμίου θέλω να καταθέσω πως  με ιδιαίτερη χαρά  και τιμή εγκαινιάζω αυτήν την στήλη στην  όμορφη σελίδα του «Lavita radio» και θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Γιάννη Ταμπάκη για αυτήν την δημιουργική συνεργασία, που δεν σταματά εδώ αλλά παντρεύεται κάθε Τετάρτη 3-5 μ.μ.  με την εκπομπή «Επί παντός επιστητού» , όπου μεταξύ επιλεγμένης Ελληνικής και ξένης Μουσικής, σε μια εκπομπή «παντός καιρού»  μιλάμε  για όλους και για όλα .

Ο Σεπτέμβρης που πριν λίγες μέρες μας άφησε, ξεκίνησε γλυκά με την σχολική  χρονιά και τελειωσε πικρά με μια οικολογική καταστροφή στον κόλπο του Σαρωνικού .

Και τα δύο γεγονότα όμως , έχουν ένα κοινό σημείο. Καταστάσεις που δημιουργούν την διάθεση  στους  ανθρώπους  να  κρίνουν και  να κατακρίνουν δίκαια ή άδικα ,  βάζοντας  ταμπέλες και  ετικέτες ως μη όφειλαν .

Εάν κρίνεις τους ανθρώπους, δεν θα μείνει χρόνος να τους αγαπήσεις, έλεγε η Μητέρα Τερέζα δείχνοντας μας απλά,  πως όταν κρίνεις και προσδιορίζεις τους άλλους,  στην ουσία δεν  προσδιορίζεις αυτούς , αλλά  τον εαυτό σου.

Είναι που οι ταμπέλες  φτιάχτηκαν για τους δρόμους και  οι ετικέτες για τα αντικείμενα,      γι αυτό  όταν τις χρησιμοποιούμε  για τους ανθρώπους θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί .

Ειδικά στον χώρο του σχολείου χρειάζεται μια ιδιαίτερη ευαισθησία όταν οι άνθρωποι κατακρίνουν την διαφορετικότητα  ελαφρά την καρδία,   με χαρακτηρισμούς που αναφέρονται στην ιδιαιτερότητά των ατόμων και όχι στην προσωπικότητά τους ,   όπως :

«Η Πετρούλα  είναι χοντρή…», «ο Λάκης   είναι   αυτιστικός…», «ο Μικές   είναι κουτσός….», «ο γιος της διπλανής είναι δυσλεκτικός …» «Η Ρίκα είναι χαζή ή  Ζανέτ τρελή », χαρακτηρισμοί  που λέγονται ακόμη και  από γονείς ή εκπαιδευτικούς  και  μάλιστα μπροστά στα παιδιά . Χαρακτηρισμούς που επαναλαμβάνουν και αυτά  μπροστά στους συμμαθητές τους, αφού τους ακούνε  καθημερινά να επαναλαμβάνονται γύρω τους  και  αδυνατούν   να σκεφτούν ότι τα ίχνη από μια κλωτσιά με  το πόδι σε λίγο εξαφανίζονται , αλλά τα ίχνη από την γλώσσα, μπορούν να μείνουν για πάντα..

Μόνο που όταν βάζουμε στα άτομα ταμπέλες με αρνητικούς χαρακτηρισμούς, τις περισσότερες φορές  και τα ίδια νιώθουν ότι δεν περιμένουμε από αυτά να αλλάξουν ή να βελτιωθούν. Νιώθουν ότι θα πρέπει να ζήσουν τη ζωή τους με αυτούς τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς, και μάλιστα επιβεβαιώνοντάς τους.

Ονομάζοντας  κάποια άτομα ανάλογα με κάποιο στοιχείο της προσωπικότητάς τους ή της εξωτερικής τους εμφάνισης, είναι  σαν να δείχνουμε  πως δεν βλέπουμε το άτομο αλλά την διαφορετικότητα  και αναγκάζουμε και τους ίδιους να στρέφουν την προσοχή τους στο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, αφήνοντας ανεκμετάλλευτους  άλλους  τομείς της προσωπικότητάς τους στους οποίους μπορεί να διαπρέψουν .

Με αυτόν τον τρόπο  τους στερούμε ένα λαμπρό μέλλον που πολύ πιθανόν θα είχαν, αν η αντιμετώπιση των υπολοίπων προς αυτά τα άτομα ήταν διαφορετική και αυτό γιατί η  ταμπέλα που «κολλάμε» στους ανθρώπους συνοδεύεται πολλές φορές από οίκτο και περιθωριοποίηση.

Ειδικά στην εκπαίδευση μπορεί να συνοδεύεται από μειωμένες προσδοκίες και ελαχιστοποίηση της πρόσβασης αυτών των ατόμων  στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα εξαιτίας της «ταμπέλας» τα παιδιά να βιώνουν τον αποκλεισμό από το σύνολο της κοινωνίας: «κανονικά» παιδιά έναντι «προβληματικών» παιδιών που χρειάζονται στην βοήθειά μας σε οποιαδήποτε κίνησή τους, μια βοήθεια που οι περισσότεροι την θεωρούν ελεημοσύνη, σε κάτι που δεν μπορεί να βελτιωθεί.

Αυτό γίνεται από το μεγαλύτερο μέρος της «υγιούς» κοινωνίας, το σχολείο ή την γειτονιά, τους εκπαιδευτικούς, τους γνωστούς και άγνωστους ανθρώπους που συναναστρέφεται το άτομο στον περίγυρό του.

Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία  να αντιληφθούμε πως τα άτομα δεν «είναι» κοντά, χοντρά, υπερκινητικά, δυσλεκτικά, διπολικά αλλά «έχουν» μικρότερο ύψος από κάποιους άλλους, περισσότερα κιλά από κάποιους άλλους, περισσότερη καταπιεσμένη ενέργεια από κάποιους άλλους, δυσκολία στην ανάγνωση και την γραφή από κάποιους άλλους, κάποια ψυχικά προβλήματα σε σχέση με τους υπόλοιπους.

Καλό θα ήταν την επόμενη φορά που θα θέλαμε να χαρακτηρίσουμε κάποιον να  τον αποκαλέσουμε απλά με το όνομά του. Είναι άδικο να τον προσδιορίζουμε με κάτι στο οποίο υστερεί και εξαιρετικά αντιπαραγωγικό για το σύνολο της κοινωνίας μας να παραβλέπουμε τα θετικά κομμάτια του και τους τομείς στους οποίους μπορουν να διαπρέψουν αυτοί οι «φακελωμένοι» συνάνθρωποί μας.

Γιατί όλα τα λουλούδια πρέπει να ανθίζουν… Αν τραγουδούσαν μόνο τα πουλιά που κελαηδούν όμορφα, τα δάση θα ήταν πολύ σιωπηλά …

Στην πολιτική πάλι η καλόπιστη κριτική θα πρέπει να είναι καλοδεχούμενη απ όπου κι αν προέρχεται…

 Απορρίπτοντας   την καλόπιστη κριτική για κάτι που θα μπορούσε να διορθωθεί και να γίνει καλύτερο, απλά και μόνο  επειδή μας εμποδίζουν οι  ιδεολογικές ετικέτες  που κολλάμε στα άτομα από τα οποία προέρχεται αυτή η κριτική , αγνοώντας τις γνώσεις ή την εμπειρία των ατόμων    που την εκφράζουν… οδηγούμαστε πολλές φορές σε ανεπανόρθωτες ζημιές…

Ετσι χάνεται η ευκαιρία να αξιοποιηθεί μια πραγματικά καλή συμβουλή  ή ένα στρατηγικό σχέδιο, στο όνομα μιας στείρας αντιπολιτευτικής τακτικής που κατηγοριοποιεί  ανθρώπους και πρακτικές  σε ταξικές αντιθέσεις,  αφήνοντας να χαθεί πολύτιμος χρόνος ή και χρήμα για το καλό του τόπου …

Εν κατακλείδι… Για να φτάσει στην κατάσταση Κατανόησης ο άνθρωπος πρέπει πρώτα να υιοθετήσει την κατάσταση μη κατάκρισης.  

Άλλωστε ως γνωστόν  κάθε φορά που  δείχνουμε  με το δάχτυλό μας  κάποιον, τα τρία μας δάχτυλα δείχνουν τον εαυτό μας….

Ντέπη Στενού